Khoản nợ “khủng” 15.000 tỷ đồng của Trung Nam Group
Theo thông tin công bố trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), ngày 6/11/2020 Công ty Cổ phần Trung Nam – thành viên của Tập đoàn Trung Nam (Trung Nam Group) đã hoàn tất đợt phát hành trái phiếu TNL_BOND2020_02 với tổng giá trị phát hành là 2.500 tỷ đồng.
Gói trái phiếu có kỳ hạn 5 năm, đáo hạn vào ngày 28/8/2025, trả lãi sau 3 tháng/lần. Mức lãi suất của đợt phát hành trái phiếu không được công bố.
Dòng tiền thanh toán là toàn bộ nguồn thu từ quyền và lợi ích hợp pháp theo phần vốn góp của Công ty Cổ phần Trung Nam tại các phương án kinh doanh, dự án đầu tư trong giai đoạn 2020 – 2024; nguồn thu từ các lô đất thuộc dự án Golden Hills Đà Nẵng và các nguồn thu khác.
Trước đó, vào tháng 5/2020, doanh nghiệp này cũng đã huy động thành công 1.400 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 5 năm và 600 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 3 năm.
Ngoài ra, các công ty thành viên của Trung Nam Group hiện đang là chủ đầu tư của các các dự án năng lượng cũng tích cực phát hành trái phiếu, huy động hàng chục nghìn tỷ đồng để phát triển lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Cụ thể, từ đầu năm 2020 đến nay, Công ty TNHH Điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam, chủ đầu tư dự án tổ hợp điện mặt trời 450 MW tại Ninh Thuận phát hành khoảng 5.800 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp để phục vụ phát triển dự án.
Vào quý IV/2019, Điện mặt trời Trung Nam cũng đã vay 4.588 tỷ đồng trái phiếu. Như vậy, chỉ trong vòng hơn 1 năm, nhóm Trung Nam Group đã huy động gần 15.000 tỷ đồng cho các dự án bất động sản và nhà máy điện mặt trời.
Hầu hết các lô trái phiếu của nhóm đều có kỳ tính lãi 3 tháng/lần, lãi suất trung bình từ 10-10,5%/năm cho năm đầu tiên, các năm tiếp theo tính theo lãi suất tiết kiệm của Ngân hàng Quân đội (MB) cộng thêm biên độ từ 3,5-3,9%/năm.
Trái phiếu được đảm bảo và dòng tiền thanh toán bằng chính dự án nhà máy điện mặt trời 450 MW tại xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận; nguồn thu từ kinh doanh lô đất dự án Golden Hills City và Vệt 50 m tại Đà Nẵng của Công ty Trung Nam.
“Tai tiếng” trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng, bất động sản
Trung Nam Group xuất phát là công ty xây dựng cơ sở hạ tầng, được thành lập từ năm 2004. Sau nhiều năm hoạt động, Trung Nam Group đã trở thành một tập đoàn đa ngành, phát triển “hệ sinh thái” gồm 14 công ty thành viên, hoạt động trong 4 lĩnh vực chính, bao gồm: năng lượng, xây dựng, hạ tầng và bất động sản.
Ở lĩnh vực xây dựng, hạ tầng và bất động sản Trung Nam Group cũng là một doanh nghiệp gây nhiều chú ý. Dù vậy, tại nhiều dự án doanh nghiệp này đầu tư, xây dựng, Trung Nam Group cũng gây nhiều “tai tiếng”.
Vào năm 2008, Trung Nam Group và một số đối tác công bố thông tin sẽ xây dựng tòa tháp đôi với tổng mức đầu tư 180 triệu USD tại Đà Nẵng theo mô hình “thung lũng silicon” của Mỹ, đạt tiêu chuẩn của một khu công nghệ thông tin mang tầm cỡ quốc tế. Tuy nhiên, sau đó dự án không được triển khai theo thời gian dự kiến.
Cho đến năm 2014, dự án vẫn chỉ là bãi đất hoang và Trung Nam Group đã rút lui khỏi dự án, bỏ lại sau lưng những lời hứa hẹn. Đến nay, dự án này đã “treo” hơn 10 năm. Phía UBND TP Đà Nẵng đang muốn thu hồi đất của siêu dự án để xây dựng khu vườn dạo.
Một dự án khác cũng khá là khu đô thị sinh thái Golden Hills - Đà Nẵng do Trung Nam Land (công ty thành viên của Trung Nam Group) làm chủ đầu tư có quy mô rộng 350 ha, tổng mức đầu tư 1,67 tỷ USD (tương đương 38.000 tỷ đồng) được khởi công xây dựng từ năm 2011 cũng liên tục “lỗi hẹn” về tiến độ.
Cụ thể, sau khi xây dựng xong phần thô và đi vào hoàn thiện thì những hạng mục còn lại của dự án lại đình trệ suốt nhiều năm. Vào giữa năm 2017, để hồi sinh dự án này, Trung Nam Land đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư xây dựng và kinh doanh với Công ty TNHH Thịnh Phát Hà Nội.
Tháng 2/2019, Kita Land (thuộc Kita Group) cũng tham gia đồng đầu tư và Công ty Cổ phần Bất động sản Thế kỷ (CenLand) độc quyền phân phối dự án. Tuy nhiên, trong quá trình bán những lô bất động sản hình thành trong tương lai thuộc dự án Golden Hills, Kita Land bị tố vi phạm hợp đồng, vòng vo không giải quyết yêu cầu thanh lý hợp đồng, hoàn trả tiền cho khách hàng.
Đáng chú ý, 7/2019, UBND quận Liên Chiểu đã ra quyết định xử phạt 40 triệu đồng đối với Trungnam Land vì hành vi xây dựng dự án Golden Hills City (Khu D2) khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.
Cuối năm 2019, Bộ Xây dựng đã đề nghị UBND Tp. Đà Nẵng rà soát, kiểm tra cụ thể 800 lô đất tại khu vực có diện tích 12,77ha ở khu B và C thuộc dự án Golden Hills City của Trung Nam Group.
Ngoài ra, trong quá trình thi công xây dựng tại Khu E, tháng 11/2019 Trung Nam Land cũng bị cơ quan chức năng huyện Hòa Vang lập biên bản vi phạm hành chính. Sau đó, Trungnam Land đã phải dừng hoàn toàn các hạng mục đầu tư xây dựng tại khu E và tập trung hoàn thiện hồ sơ pháp lý theo quy định.
Ở lĩnh vực hạ tầng, Trung Nam Group cũng được dư luận chú ý với “siêu dự án” chống ngập 10.000 tỉ đồng tại TP HCM. Tại dự án này, Trung Nam Group được chỉ định làm nhà đầu tư theo hình thức BT.
Dự án khởi công vào tháng 6/2016 và dự kiến hoàn thành vào tháng 4/2018. Tuy nhiên đến thời hạn này, dự án cũng không hoàn thành như dự kiến. Tháng 5/2018 Trung Nam Group thông báo tạm dừng thi công dự án chống ngập ngàn tỷ do 'hết' tiền, BIDV – Chi nhánh Nam Sài Gòn đã dừng giải ngân cho dự án.
Sau đó, dự án được lùi đến tháng 6/2019 rồi đến cuối năm 2019 vẫn chưa hoàn thiện. Đến tháng 5/2020, Trung Nam Group lại hứa sẽ hoàn thành dự án vào tháng 10/2020 nhưng sau đó lại “thất hứa”. Tính đến cuối tháng 11/2020, tiến độ dự án mới đạt 93% và vẫn phải tạm ngưng do nhiều vướng mắc, cho đến nay, “siêu dự án”này vẫn chưa hẹn ngày về đích.
Tham vọng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo
Những “tai tiếng” trong lĩnh vực bất động sản và hạ tầng khiến Trung Nam Group gặp nhiều khó khăn ở mảng này, đặc biệt tại những dự án có quy mô “siêu khủng” như Golden Hills Đà Nẵng, dự án chống ngập tại TP HCM… đều rơi vào tình trạng long đong, lận đận nên những năm gần đây Trung Nam Group đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực năng lượng với các dự án xây dựng nhà máy thủy điện, điện gió và điện mặt trời.
Trung Nam Group được biết đến với nhà máy thủy điện Đồng Nai 2 (70MW) với tổng vốn đầu tư 3.665 tỷ đồng, nhà máy thủy điện Krông Nô 2 (30MW), nhà máy thủy điện Krông Nô 3 (18MW), nhà máy điện gió Trung Nam (151,95MW) tại Ninh Thuận có tổng vốn đầu tư 3.780 tỷ đồng, nhà máy điện mặt trời Trung Nam – Trà Vinh (165MWp).
Đặc biệt, năm 2018, Trung Nam Group đầu tư “siêu dự án” Nhà máy điện mặt trời Trung Nam (204MW) tại Ninh Thuận với diện tích 264ha, tổng mức đầu tư 5.000 tỷ đồng.
Tháng 3/2019, Trung Nam Group được lựa chọn là nhà đầu tư dự án trạm biến áp và đường dây 500kV kết hợp nhà máy điện mặt trời Trung Nam. Tháng 4/2019, thành lập tổ hợp trang trại năng lượng tái tạo điện mặt trời và điện gió Trung Nam giai đoạn 1 tại Ninh Thuận với tổng vốn đầu tư 6.000 tỷ đồng, quy mô lắp đặt 705.000 pin mặt trời.
Có thể thấy doanh nghiệp đang rất quyết tâm thực hiện các dự án lớn trong lĩnh vực năng lượng. Song, đến nay mới chỉ một phần nhỏ các dự án được đưa vào hoạt động, còn lại vẫn đang trong quá trình đầu tư xây dựng.
Dù vậy, “cuộc chơi” của Trung Nam Group ở lĩnh vực năng lượng cũng không mấy suôn sẻ khi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) ngừng các hợp đồng mua bán điện từ các hệ thống điện mặt trời mái nhà sau Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam hết hiệu lực vào 31/12/2020.
Đến nay chưa có quyết định mới của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn thực hiện tiếp theo của Bộ Công Thương. Như vậy, kể từ đầu năm nay 2021 trở đi, loại hình và giá mua bán điện đối với điện mặt trời mái nhà chưa được xác định.
Mới đây, Công ty TNHH Trung Nam Thuận Nam đã gửi thư tới Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương, kiến nghị ưu tiên điều độ khai thác toàn bộ công suất, điện năng phát của dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam 450W, kết hợp với đầu tư biến áp 500 kV Thuận Nam và các đường dây 500 kV, 220 Kv đấu nối vào hệ thống điện quốc gia.
Theo doanh nghiệp này, từ ngày vận hành thương mại chính thức tới nay, dự án điện mặt trời 450 MW thường xuyên bị cắt giảm xông suất phát, nhiều thời điểm nhà mày bị giảm tới hơn 80% công suất thiết kế. Cụ thể, giảm 361 MW trong tổng số 450 MW (tương đương 80,22%), tại thời điểm 12h40 ngày 27/12/2020.
Việc cắt giảm công suất này được Trung Nam Thuận Nam cho là nguyên nhân giảm doanh thu phát điện của nhà máy, khiến nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn về tài chính trong việc chi trả tiền gốc, lãi vay cho ngân hàng theo phương án tài chính đã được phê duyệt…
Trong khi đó, Trung Nam Group lại liên tục vay nợ qua phát hành trái phiếu với lãi suất cao, khối nợ tăng lên nhanh chóng, cùng với đó là loạt dự án trọng điểm phát sinh vấn đề đã khiến doanh nghiệp đang đối diện với không ít khó khăn thách thức.
